Fossiele brandstoffen raken op

De wereld is meer en meer afhankelijk van energie. Met het gebruik van energie zijn twee belangrijke problemen verbonden. Enerzijds de grote afhankelijkheid van fossiele brandstoffen, met afnemende reserves, met name in politiek instabiele regio's van de wereld of op plaatsen waar de winning technisch lastig en vol risico's is. Anderzijds, en direct met het voorgaande verbonden, de uitstoot van broeikasgassen en klimaatverandering. Het gebruik van fossiele brandstoffen als bron voor primaire energie betekent ook verspilling van kostbare grondstoffen met belangrijke toekomstige alternatieve gebruiksmogelijkheden.

Duurzame alternatieven bieden geen oplossing

Fossiele brandstoffen zijn van nature niet duurzaam en zullen geleidelijk opraken, waardoor de wereldeconomie gedwongen zal worden wezenlijke veranderingen te ondergaan. Stijgende prijzen, onevenwichtige verdeling en schaarste kunnen tot wereldwijde spanningen en instabiliteit leiden. Kernenergie op basis van uranium is geen alternatief. Er zijn belangrijke veiligheidsrisico’s aan verbonden, en ook de voorraad uranium is beperkt. Het is maar zeer de vraag of de huidige beschikbare duurzame energiebronnen en voortgaande maatregelen voor energiebesparing tijdig en in voldoende mate kunnen bijdragen aan verandering van de energiemix.

Jaarlijks primair energiegebruik

Het wereldwijde primaire energiegebruik bedroeg in 2008 11.295 Mtoe (zie de noot over toe onderaan deze pagina). Dit is samengesteld uit respectievelijk olie 34,8%, aardgas 24,1%, steenkool 29,2%, kernenergie 5.5% en hydro-elektriciteit 6.5%. Het aandeel van fossiele brandstoffen in dit pakket is in totaal 9.958 Mtoe (88,1%). [1] Vandaag de dag bestaat 94% van de in de vervoerssector gebruikte energie uit olieproducten, en wordt 82% van de elektriciteit geproduceerd uit fossiele brandstoffen en kernenergie [2].

Kleine rol duurzame bronnen in wereld-energiemix

Andere bronnen die niet in de bovenstaande opsomming zijn opgenomen zijn de zogenaamde duurzame of hernieuwbare energievormen (anders dan hydro-elektriciteit, die ook duurzaam is): wind-, zonne- en geothemische energie, biobrandstoffen en biomassa. Duurzame energie speelt nog slechts een kleine rol in de samenstelling van de wereldenergiemix, maar in sommige landen neemt het aandeel ervan snel toe, en begint het effect ervan merkbaar te worden. Nochtans is de groei vaak afhankelijk van substantiële overheidssteun.

Bewezen primaire energiereserves

Aan het eind van 2008 bedroegen de bewezen reserves aan fossiele brandstoffen: olie 195,3 Gtoe (waarvan 12,5% in teerzanden), aardgas 166,5 Gtoe en steenkool 412,4 Gtoe. In totaal 774,2 Gtoe (olie 25,2%, aardgas 21,5% en steenkool 53,3%) [1]. Dit komt overeen met ongeveer 78 maal het huidige jaarlijkse gebruik van fossiele brandstoffen.

Aangetoonde uraniumvoorraden zijn voldoende voor 100 jaar op basis van het aandeel van kernenergie in de opwekking van elektriciteit in 2006 en de huidige technologie [3]. Het gebruik van kernenergie bedroeg in 2006 634.9 Mtoe, in 2008 was het met 619,7 Mtoe iets lager [1]. De totaal bewezen reserve is dan ongeveer 61,6 Gtoe.